Τριαντάφυλλος Καρατράντος
Η κρίση των πολιτικών συστημάτων στις Ευρωπαϊκές χώρες και η επίδραση της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης στην κοινωνική, πολιτική, οικονομική και πολιτιστική πραγματικότητα, καθιστά σθεναρή την απαίτηση για επανεξέταση και εκσυγχρονισμό του λόγου και της φυσιογνωμίας των Ευρωπαϊκών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, αλλά και της ιδεολογίας της σοσιαλδημοκρατίας γενικότερα. Σε αυτό το πλαίσιο προβληματισμού για τη Σοσιαλδημοκρατία εντάσσονται και οι Ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου.
Μία από τις μεγάλες προκλήσεις που καλείται να απαντήσει η Σοσιαλδημοκρατία, ειδικότερα μετά την παγκόσμια κρίση, η οποία διόγκωσε τις φωνές για την ενίσχυση του παραδοσιακού έθνους-κράτους, είναι το ζήτημα του έθνους.
Το ζήτημα του έθνους αποτελείται από μία σειρά υπό-ζητημάτων. Πρώτον, η ανάγκη διαχώρισης μεταξύ του αστικού έθνους, το οποίο συνδέεται με το έδαφος, και του πολιτισμικού έθνους. Στη βάση αυτού του διαχωρισμού μπορεί να οικοδομηθεί μία θεωρία αστικού πολύ-πολιτισμού, πολιτισμικής ασφάλειας, μέσω του διαπολιτισμικού διαλόγου και ενός πολυπολιτισμικού μεταμοντέρνου αστικού κράτους, ως τη θεμέλιο λίθο για τον κοινό Ευρωπαϊκό Δήμο και την Ευρωπαϊκή Ταυτότητα.
Ένα δεύτερο εσωτερικό ζήτημα, σε αυτή την κατηγορία, είναι αυτό των κοσμοπολιτικών εθνών, ως μια μορφή ενοποίησης της Ευρωπαϊκής με την παγκόσμια κοινότητα, μίας ενοποίησης βασισμένης σε αρχές όπως ο σεβασμός της ιδιαιτερότητας και της διαφορετικότητας, η υποστήριξη κοινών αξιών, η επικουρικότητα και η πνευματική συνοχή. Σε αυτό το πλαίσιο ένα ιδιαιτέρως σοβαρό θέμα για τη σοσιαλδημοκρατία είναι αυτό της μετανάστευσης και της αναγνώρισης των δικαιωμάτων των μεταναστών.
Ένα τρίτο ζήτημα είναι αυτό του ρόλου και της θέσης του έθνους-κράτους στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, και στενά συνδυασμένο με αυτό το ζήτημα είναι η νέα έννοια και η νέα μορφή άσκησης της εθνικής κυριαρχίας. Είναι άξιο αναφοράς, ότι εθνικό κράτος δεν σημαίνει έθνος-κράτος, και ότι μοναδιαίο κράτος δεν σημαίνει πλέον συγκεντρωτικό κράτος. Πρέπει επίσης να αναφερθεί, ότι η εθνική κυριαρχία δεν διατηρεί τον αυθύπαρκτο χαρακτήρα της, και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι εκμετάλλευσης των πολιτών από το κράτος. Συμπερασματικά, μπορούμε να αναφέρουμε ότι, συνήθως ένα ισχυρό κράτος ήταν αυτό το οποίο είχε τη δυνατότητα να αντισταθεί σε πιέσεις από το εξωτερικό του, ή αυτό που επιβάλλει το μοντέλο διακυβέρνησης και τις προτεραιότητες του πέρα από τα σύνορα του. Σήμερα, υπό τις συνθήκες που διαμορφώνει η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, ισχυρό κράτος είναι αυτό που εξασφαλίζει μόνο του την ασφάλεια του, και είναι έτοιμο να εξασκήσει την εθνική του κυριαρχία σε αγαστή συνεργασία με τα άλλα κράτη, στη λογική της παγκόσμιας διακυβέρνησης.
Πρέπει επίσης, να γίνει κατανοητό ότι στις νέες συνθήκες της παγκοσμιοποίησης οι μορφές περιφερειακής ολοκλήρωσης, όπως η Ε.Ε., δεν αποτελούν περιορισμό ή εγκατάλειψη της εθνικής κυριαρχίας, αλλά συνθέτουν μία διαφορετική λειτουργία παγκόσμιας συνεργασίας εγγύτερης στους πολίτες. Πραγματοποιείται μέσω αυτής της λειτουργίας μία αναδιανομή της εθνικής κυριαρχίας με φορά ανόδου από το έθνος-κράτος στους παγκόσμιους, Ευρωπαϊκούς ή περιφερειακούς θεσμούς και με φορά καθόδου προς τις τοπικές κοινωνίες.
Το τέταρτο ζήτημα αφορά τον επαναπροσδιορισμό της έννοιας της παράδοσης και την προσέγγιση της πολιτισμικής ταυτότητας με τους όρους της παγκοσμιοποίησης. Η συγκεκριμένη προσέγγιση θα πρέπει να περιλαμβάνει στοχασμούς σχετικά με τη σχετικοποίηση της παράδοσης ως συνέπεια της επικοινωνίας, και της σύγκρισης που δημιουργείται από την διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, γύρω από την ανάγκη επιλογής του τι είναι ουσιώδες και τι μυσταγωγικό στην παράδοση, όπως και σχετικά με την σημαντικότητα της διαδικασίας επεξεργασίας ηθικών λειτουργιών, οι οποίες την ίδια στιγμή θα νομιμοποιούνται στα μάτια αυτών των παράτολμων που τις θεωρούν συμβατές με τις συνήθεις των κοινωνιών που προϋπάρχουν.
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία, θεωρητικά και δύσκολα, αλλά απαιτητικά και αναγκαία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου