Σήμερα απαιτείται πλέον διακομματική πολιτική υποστήριξη προκειμένου να διατηρηθεί η δυναμική που αναπτύσσεται για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και στα δύο κράτη μέλη. Εντούτοις, πρέπει να καταβληθούν επιπλέον προσπάθειες για την επίτευξη πειστικών αποτελεσμάτων στους τομείς της δικαστικής μεταρρύθμισης, της αντιμετώπισης της διαφθοράς και, στην περίπτωση της Βουλγαρίας, της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από τις δύο εκθέσεις τις οποίες εξέδωσε σήμερα η Επιτροπή. Κατά το τελευταίο έτος, η Ρουμανία έχει καταθέσει σημαντικές προτάσεις για τη μεταρρύθμιση του ποινικού δικαίου, του αστικού δικαίου και της δικονομίας, αλλά απαιτείται μεγαλύτερη πολιτική υποστήριξη για την ταχεία και αποτελεσματική έκδοση αποφάσεων από ένα ανεξάρτητο δικαστικό σώμα σε υποθέσεις διαφθοράς υψηλού επιπέδου. Η Βουλγαρία άρχισε την αναδιάρθρωση των εισαγγελικών της αρχών, με επακόλουθο την αύξηση των περιπτώσεων απαγγελίας κατηγορίας και των καταδικαστικών αποφάσεων. Συγχρόνως, η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος προϋποθέτει ισχυρότερη πολιτική υποστήριξη, και τούτο θα πρέπει αναμφισβήτητα να αποτελέσει έναν από τους τομείς δράσης στους οποίους η νέα κυβέρνηση αποδίδει προτεραιότητα. Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι απαιτείται περαιτέρω στήριξη και παρακολούθηση, και καλεί τα υπόλοιπα κράτη μέλη να εξακολουθήσουν να παρέχουν συνδρομή στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία για την υλοποίηση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας. Προκειμένου να καθοδηγηθεί η διαδικασία αυτή, οι εκθέσεις περιλαμβάνουν μια σειρά συγκεκριμένων συστάσεων, τις οποίες οι δύο χώρες καλούνται να εφαρμόσουν εντός του επόμενου έτους.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, José Manuel Barroso, δήλωσε τα εξής: « Η μεταρρυθμιστική δυναμική που έχει ήδη αναπτυχθεί πρέπει πλέον να υποστηριχθεί από εθνική πολιτική συναίνεση με τη συμμετοχή όλων των πολιτικών κομμάτων και θεσμών, καθώς και από την πειστικότερη επίτευξη αποτελεσμάτων. Οι πολίτες αμφοτέρων των χωρών αλλά και γενικότερα οι πολίτες της υπόλοιπης Ευρώπης πρέπει να διακατέχονται από το αίσθημα ότι κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου. Ελπίζω ότι οι δύο κυβερνήσεις θα προβούν σύντομα σε ενέργειες για την υλοποίηση των συγκεκριμένων συστάσεων για μεταρρυθμίσεις τις οποίες τους έχει απευθύνει η Επιτροπή» .
Όπως και στην περίπτωση προηγούμενων εκθέσεων , η ανάλυση της Επιτροπής στηρίζεται σε αποτίμηση της προόδου από μέρους των αρχών της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας καθώς και σε πληροφορίες προερχόμενες από τα κράτη μέλη, διεθνείς οργανισμούς, ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες και διάφορες άλλες πηγές. Η Επιτροπή πραγματοποίησε σειρά αποστολών στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, εκ των οποίων μερικές έγιναν με τη συνδρομή εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου από άλλα κράτη μέλη. Οι εκθέσεις λαμβάνουν επίσης υπόψη τις απαντήσεις της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας σε αναλυτικά ερωτηματολόγια που κατήρτισε η Επιτροπή.
Η έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει συντελεσθεί στη Βουλγαρία καταγράφει μια θετική μεταβολή στάσης, καθώς και μια σειρά τεχνικών μέτρων που έλαβε η Βουλγαρία προκειμένου να ανταποκριθεί στην έκθεση της Επιτροπής του Ιουλίου 2008. Η Βουλγαρία θέσπισε μια πρώτη σειρά μέτρων με σκοπό τη βελτίωση του ιστορικού επιδόσεών της στον τομέα της δίωξης της σοβαρής εγκληματικότητας· ειδικότερα, η αναδιοργάνωση των εισαγγελικών αρχών και η μεταβολή της σχετικής μεθοδολογίας είχαν ως αποτέλεσμα, αφενός, να αυξηθεί ο αριθμός των περιπτώσεων απαγγελίας κατηγορίας, ιδίως σε σχέση με απάτες που αφορούν κονδύλια της ΕΕ, και, αφετέρου, να εκδοθούν κάποιες πρώτες καταδικαστικές αποφάσεις επί υποθέσεων οργανωμένου εγκλήματος. Επιπλέον, οι αρχές της Βουλγαρίας ανέλυσαν τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται σε σχέση με σοβαρές ποινικές υποθέσεις και εξέδωσαν συστάσεις για την επίσπευση των δικαστικών διαδικασιών. Οι συστάσεις αυτές έχουν υλοποιηθεί εν μέρει κι έχουν όντως οδηγήσει στην ταχεία ολοκλήρωση ορισμένων υποθέσεων. Η επιθεώρηση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου κατέδειξε ένα ενθαρρυντικό ιστορικό επιδόσεων και οδήγησε σε εξορθολογισμό των πειθαρχικών διαδικασιών και σε βελτιώσεις – από κοινού με το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο - όσον αφορά την επί ίσοις όροις εφαρμογή του νόμου.
Παρόλα αυτά, τα προαναφερόμενα σημάδια προόδου δεν έχουν προς το παρόν αντίκτυπο στην καθημερινή πραγματικότητα των πολιτών της Βουλγαρίας, οι οποίοι δεν διαπιστώνουν ακόμη βελτιώσεις . Η αντίληψη της κοινής γνώμης είναι ότι η δικαιοσύνη στη Βουλγαρία είναι αργή και ενίοτε όχι δίκαιη, ενώ υπάρχουν υπόνοιες ότι ορισμένοι εισαγγελείς και δικαστές δέχονται έξωθεν επιρροή και παρεμβάσεις. Η Βουλγαρία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει το πρόβλημα ενός απαρχαιωμένου ποινικού κώδικα και μιας υπερβολικής τυπολατρείας στη δικαστική πρακτική. Δεν έχει ξεκινήσει ακόμη η εκ βάθρων αναμόρφωση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, ενώ τα θετικά αποτελέσματα των πρόσφατων μεταρρυθμιστικών προσπαθειών παραμένουν κατακερματισμένα. Τα αποτελέσματα αυτά πρέπει να υποστηριχθούν επαρκώς από ευρεία πολιτική συναίνεση και από μια πειστική στρατηγική για την αναγόρευση της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς σε κορυφαία προτεραιότητα για τη Βουλγαρία. Η έκθεση καλεί τη Βουλγαρία να αναλάβει αδιαμφισβήτητη και μακροπρόθεσμη δέσμευση για τη διατήρηση και τη διεύρυνση της τρέχουσας δυναμικής προόδου, ούτως ώστε να καταγραφούν ουσιαστικότερα αποτελέσματα σε σχέση με τη διερεύνηση, τη δίωξη και την εκδίκαση υποθέσεων διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος υψηλού επιπέδου.
Η έκθεση σχετικά με τη Ρουμανία επισημαίνει ότι οι αρχές αντέδρασαν κατά τρόπο ουσιαστικό στους προβληματισμούς που διατυπώνονταν στην ενδιάμεση έκθεση της Επιτροπής του Φεβρουαρίου 2009, με τη θέσπιση νέου ποινικού και νέου αστικού κώδικα και με την κατάθεση προτάσεων για τη μεταρρύθμιση της δικονομίας.
Το θετικό ιστορικό επιδόσεων των εισαγγελικών αρχών σε υψηλού επιπέδου υποθέσεις διαφθοράς διατηρήθηκε και συμπληρώθηκε με μέτρα για τη βελτίωση της στελέχωσης των δικαστηρίων και των υπηρεσιών της εισαγγελίας, καθώς και με ενέργειες για τη βελτίωση της συνεκτικότητας της νομολογίας , π.χ. εφέσεις χάριν του νόμου από μέρους του Γενικού Εισαγγελέα και συστάσεις ομάδας εργασίας. Η Εθνική Υπηρεσία Ακεραιότητας έχει ήδη ξεκινήσει τη λειτουργία της και έχει παραγάγει θετικά αποτελέσματα, δίδοντας συνέχεια σε δηλώσεις σχετικά με την περιουσιακή κατάσταση, ενώ οι πρώτες υποθέσεις τις οποίες η εν λόγω υπηρεσία παρέπεμψε στη Δικαιοσύνη δεν έχουν ακόμη οδηγήσει στην έκδοση δικαστικής απόφασης.
Παρόλα αυτά, οι προαναφερόμενες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες παραμένουν κατακερματισμένες, δεν έχουν αποκτήσει ακόμη στιβαρό υπόβαθρο και δεν έχουν εκδηλωθεί ακόμη έμπρακτα τα αποτελέσματά τους για τους πολίτες της Ρουμανίας. Το Κοινοβούλιο θα πρέπει να καταδείξει ότι είναι πλήρως προσηλωμένο στο στόχο της πάταξης της διαφθοράς υψηλού επιπέδου. Είναι εμφανής μια έλλειψη πρωτοβουλίας για την αντιμετώπιση της διαφθοράς που υπάρχει σε τοπικό επίπεδο. Η νομολογία παραμένει αντιφάσκουσα, και προκαλείται νομική αβεβαιότητα από ένα νομοθετικό συνονθύλευμα έκτακτων διαταγμάτων και κανόνων εφαρμογής. Συνολικά, δεν έχει καταδειχθεί ακόμη μια ευρείας βάσης πολιτική συναίνεση υπέρ των μεταρρυθμίσεων, ούτε η κατηγορηματική δέσμευση από μέρους όλων των πολιτικών κομμάτων για την επίτευξη ουσιαστικής προόδου. Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος το συνεχώς διογκούμενο πλέγμα νομοθετικών διατάξεων, κανόνων εφαρμογής και πρακτικών, που οφείλεται στις διαρκείς ενδοκομματικές διενέξεις, να οδηγήσει σε διακοπή της εστίασης στον απώτερο στόχο, που είναι η συγκρότηση ανεξάρτητου και σταθερού συστήματος απονομής δικαιοσύνης. Η έκθεση αξιώνει μια πολιτική συναίνεση στη Ρουμανία, με στόχο να μπορέσει το σύστημα απονομής δικαιοσύνης να λειτουργήσει υπό καθεστώς ανεξαρτησίας και να διεξαχθούν αμερόληπτες έρευνες για υποθέσεις διαφθοράς, οι οποίες να οδηγήσουν στην ταχεία και αποτελεσματική έκδοση αποφάσεων.
Αμφότερες οι εκθέσεις αναγνωρίζουν ότι απαιτείται περαιτέρω συνδρομή και παρακολούθηση από μέρους της Επιτροπής για την υποστήριξη των μεταρρυθμιστικών διαδικασιών στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, μέχρις ότου πραγματωθούν όλες οι παράμετροι αναφοράς και καταστεί δυνατή η κατάργηση του μηχανισμού συνεργασίας και ελέγχου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου