"Ζητείται Κίνητρον"

Τριαντάφυλλος Καρατράντος

Στη σημερινή εποχή της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης και της επανάστασης της πληροφορίας, παρατηρούμε ολοένα και περισσότερο το φαινόμενο της «κρίσης της πολιτικής». Δείγματα γραφής του σήμερα είναι η πτώση των αξιών, η κατάρρευση των ιδεολογιών, η αμφισβήτηση των ηγετών, η υποχώρηση του συλλογικού αισθήματος προς όφελος του ατομισμού, η εξαφάνιση των προτύπων και η υποκατάστασή τους από τους εφήμερους star, το κυνήγι της αποκατάστασης με πλάγιους τρόπους, η επιδίωξη του εφήμερου κέρδους και της δόξας. Εντοπίζεται μία άρνηση συμμετοχής στην πολιτική από πολλές κοινωνικές ομάδες, και ειδικά από τους νέους. Στις μέρες μας, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, όλοι αποδίδουν στους νέους αδιαφορία για τα κοινά και αποστασιοποίηση από την πολιτική. Με λίγα λόγια προσδίδουν στο νέο την ταμπέλα του apolitic.

Θα μπορούσε κανείς εύκολα να παρατηρήσει ότι το χάσμα των γενεών έχει διευρυνθεί σήμερα περισσότερο από ποτέ. Οι νέοι απορρίπτουν τα παλιά πρότυπα, τα μοντέλα πολιτικής και διακυβέρνησης του χθες, αρνούνται τις απλουστευμένες λογικές του άσπρου ή του μαύρου, δε δέχονται απλές απαντήσεις, τα τσιτάτα, τα συνθήματα. Έχουν τα δικά τους ενδιαφέροντα, στρέφονται στον αθλητισμό, στις οικονομικές, στις πολιτισμικές και οικολογικές ανησυχίες, αλλά και στις νέες τεχνολογίες και στη διασκέδαση με τις όποιες ακραίες εκφάνσεις της. Τους απασχολεί ο έρωτας αλλά και η μοναξιά. Τα όνειρα όταν υπάρχουν είναι πολύχρωμα, χωρίς περιεχόμενο και σαφείς στόχους. Η μη ανατροπή και η διατήρηση των ίδιων κατεστημένων δομών και προσώπων για μακρά χρονικά διαστήματα, συχνά οδηγεί σε εκφυλιστικές και παρακμιακές καταστάσεις. Μέσα σε αυτό το κλίμα, αναδεικνύεται αυτό που ο Πλάτων έχει αποκαλέσει «ψυχολογική αντίθεση των γενεών». Οι νέοι απομακρύνονται από τα κοινά, αποστασιοποιούνται από την πολιτική, αναπτύσσουν δική τους γλώσσα επικοινωνίας την οποία οι μεγαλύτερες ηλικίες δεν κατανοούν.

Η έντονη παθητικότητα που εύκολα παρατηρούσαν μέχρι πρόσφατα αρκετοί μέσα σε μία νύχτα άφησε τη θέση της στην υπερβολική ενεργητικότητα. Οι μέρες του Δεκέμβρη της Ελλάδας έδωσαν με τον πλέον κλασικό τρόπο το μήνυμα: χαρακτηριστικό των νέων δεν ήταν ποτέ η στασιμότητα αλλά η διαρκή θετική αμφισβήτηση και κριτική των εκάστοτε ισχυουσών συνθηκών και παγιωμένων κατεστημένων. Ακόμη και οι λίγες στιγμές που η μαμή της ιστορίας η βία λύτρωσε, με λανθασμένο τρόπο, την συσσωρευμένη οργή που οι νέοι νιώθουν να τους πνίγει, ο πυρήνας δεν άλλαξε, η νεολαία εμφορείται από αρχές και ιδανικά. 

Το μεγάλο στοίχημα των νέων, του κατεξοχήν ενεργητικού κομματιού της κοινωνίας των πολιτών, είναι να καταφέρει να μετουσιώσει την ορμή και τον ενθουσιασμό της ηλικίας , τη διάθεση για ρήξεις και ανατροπές σε πολιτική πράξη. Οι νέοι πρέπει να αρπάξουν την ευκαιρία αλλά, πρέπει και αυτή να τους δοθεί· δεν αρκεί μόνο σε επετειακές εκδηλώσεις και προεκλογικές περιόδους να γίνεται λόγος για «το μέλλον του τόπου», χρειάζεται να τους δοθεί η εμπιστοσύνη και η ανεξαρτησία, για να ακουστεί ο αυθεντικός και ανεξάρτητος λόγος τους στα διεθνή fora και στα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Παραφράζοντας τον μεγάλο Αντώνη Σαμαράκη θα μπορούσαμε να συμπυκνώσουμε τα προηγούμενα σε μία φράση «ζητείται κίνητρον».

Το κίνητρο αυτό υπάρχει και είναι οι Ευρωπαϊκές εκλογές. Η μεταπολεμική λογική της Ε.Ε. ως έργο ειρήνης είναι προφανές ότι έχει αγγίξει τα όρια της Η Ε.Ε. του αύριο πρέπει να είναι μία διαφορετική Ευρώπη, μία Ε.Ε. που να δίνει λύσεις στα προβλήματα που πλέον είναι υπερεθνικά και έχουν αντίκτυπο στις μελλοντικές γενιές, στις γενιές πέρα από τη δική μας, στις γενιές που έρχονται. Το στοίχημα της Κοινωνικής Ευρώπης, της Άμεσης Ευρώπης, της Δημοκρατικής Ευρώπης, της Ευρώπης των Πολιτών είναι το στοίχημα της Ευρώπης των Νέων, είναι δικό μας και πρέπει να μην το αφήσουμε να φύγει, να μην το παραχωρήσουμε. Είναι εύκολο κανείς να το χαρακτηρίσει ουτοπία, ευχολόγιο, ρομαντισμό εκτός εποχής, αλλά είναι δύσκολο και να μην το συζητήσει, να μην το παλέψει, η οργισμένη παθητική επανάπαυση δεν είναι λύση, είναι άλλοθι. Δράση λοιπόν, δράση στοχευμένη και με πολιτικό υπόβαθρο, άλλωστε κάθε μέρα αυτό κάνουμε, πολιτευόμαστε, δεν το έχετε καταλάβει;