Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2009

Βοήθησε η κρίση την Ευρώπη να προοδεύσει;





Αυτή είναι μία από τις 11ερωτήσεις του Pierre Luc Seguillon προς τον διακεκριμένο Γάλλο οικονομολόγο Michel Aglietta. Ο Michel Aglietta είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris X-Nanterre και στην HEC, και επιστημονικός σύμβουλος στο Κέντρο Ερευνών για τη Διεθνή Οικονομία (CEPII). Με το κορυφαίο έργο του, Regulation et crises du capitalisme  (1976), υπήρξε, μαζί με τον Robert Boyer, της Σχολής της Ρύθμισης. Το 1995 ανακηρύχτηκε οικονομολόγος της χρονιάς από το περιοδικό Le Nouvel Economiste και το 2005 τιμήθηκε με το ευρωπαϊκό βραβείο οικονομικού βιβλίου. Οι απαντήσεις στις 11 ερωτήσεις κυκλοφόρησαν με τον τίτλο La Crise το 2008 στο Παρίσι από τις εκδόσεις Michalon. Στην Ελληνική γλώσσα το βιβλίο, με τον τίτλο «Η Οικονομική Κρίση», κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πόλις.

«… Αντίθετα απ’ ότι συμβαίνει στις ΗΠΑ, οι Ευρωπαίοι δεν έχουν στη διάθεσή τους κοινό προϋπολογισμό. Ούτε έχουν στη διάθεσή τους  οργανισμό εποπτείας ικανό να έχει συνολική αντίληψη των δραστηριοτήτων μιας  τράπεζας στις διάφορες χώρες της Ένωσης. Η προληπτική εποπτική λειτουργία είναι πολυδιασπασμένη στα διάφορα Κράτη- και έχει πολλά κενά. Η κατάσταση αυτή προκάλεσε πρακτικά προβλήματα στην εφαρμογή των σχεδίων σωτηρίας…  Αυτό λειτουργεί στην πράξη ως απόδειξη του πόσο επείγει  η δημιουργία ευρωπαϊκού οργανισμού εποπτείας, ο οποίος τόσο λείπει σήμερα.

…η έλλειψη κεντρικού ευρωπαϊκού οργανισμού παρακολούθησης και ελέγχου των τραπεζών αποτελεί τεχνικό εμπόδιο για την εφαρμογή οποιωνδήποτε συμφωνημένων δράσεων. Την ίδια στιγμή, η έλλειψη αληθινής ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης αποτελεί πολιτικό εμπόδιο για τη λήψη των αποφάσεων.

… Η κρίση οδήγησε τους υπευθύνους να ξεπεράσουν ανά την Ευρώπη τις διαφορές και τις διαφωνίες τους. Δικαίως έγινε λόγος  για έμβρυο οικονομικής διακυβέρνησης. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Eurogroup  διαχειρίστηκαν την κρίση σε στενότατη συνεργασία. Πρόκειται για αδιαμφισβήτητη πρόοδο. Όμως δεν μπορεί παρά να καταγράψει κανείς τα όρια αυτής της κοινής ενορχήστρωσης ενεργειών. Οι αδυναμίες μίας τέτοιας ευρωπαϊκής διακυβέρνησης  κινδυνεύουν να γίνουν φανερές τους μήνες που έρχονται.  Κοινοτική διαχείριση της κρίσης προϋποθέτει κοινή δημοσιονομική προσέγγιση… Αν όμως ο καθένας προσεγγίζει την οικονομική κάμψη που προκλήθηκε σε συνάρτηση με τα αμιγώς εθνικά του συμφέροντα, η έξοδος από την κρίση και θα αργήσει και θα είναι πιο επώδυνη για το σύνολο των εταίρων της Ένωσης. Ενώ επίσης τα απόνερα μιας ύφεσης θα λειτουργήσουν πιο τραυματικά για την Ευρώπη.

… οι Ευρωπαίοι αυτοεγκλείσθηκαν στην τυπική πανοπλία του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η κρίση απέδειξε αυτό που δεν έχρηζε αποδείξεων: ότι χρειαζόταν ένα ευρύτερο πλαίσιο… Επείγει, λοιπόν, τα μέλη του Eurogroup να περάσουν, από την απλή τήρηση αυτής της κοινής πειθαρχίας, στη συλλογική διαμόρφωση και εφαρμογή μίας επιθετικής δημοσιονομικής πολιτικής , μιας πολιτικής προσαρμοσμένης στη συγκυρία, όπως κάνουν οι Αμερικανοί… Οι Ευρωπαίοι όμως βρίσκονται σήμερα μπροστά σε ένα διπλό πρόβλημα: την έλλειψη ενός ομοσπονδιακού προϋπολογισμού και τη θεσμική αδυναμία της Ένωσης. Όσο δεν υπερπηδούν αυτά τα δύο εμπόδια, δεν θα κατορθώσουν να ξεπεράσουν το στάδιο της διακυβερνητικής δράσης και να κατευθυνθούν προς τη δημιουργία μίας συγκεκριμένης οικονομικής οντότητας και προς μία κοινή διακυβέρνηση.

Σήμερα λοιπόν, περισσότερο παρά ποτέ, θα έπρεπε να εγκαθιδρυθεί ένας κοινοτικός προϋπολογισμός- ή τουλάχιστον ένα έμβρυο προϋπολογισμού, που θα επέτρεπε να δοθεί συλλογική απάντηση στην κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας. Ταυτόχρονα θα χρειαζόταν ενίσχυση των εξουσιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ώστε να ελέγχεται η χρήση των χρημάτων των πολιτών της Ένωσης, όπως αυτή θα γίνεται.   Δεν λείπουν, όμως, οι λόγοι να φοβάται κανείς ότι τα πράγματα δεν θα πάνε έτσι. Οι κυβερνήσεις θα διατηρήσουν την εξουσία και η καθεμία θα συλλαμβάνει το δικό της σχέδιο διάσωσης ή ανάκαμψης, ενώ ταυτόχρονα όλοι θα επιδιώκουν να ευνοηθεί μία διακρατική συνεργασία. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα ανασταλεί de facto και προσωρινά, εν αναμονή καλύτερων ημερών.

Η χρηματοπιστωτική κρίση επέτρεψε να διαφανεί πως θα λειτουργούσε μία διακυβέρνηση δια του Eurogroup. Η οικονομική κρίση, όμως, δεν έχει επιτρέψει, μέχρι στιγμής, να δοθεί ένα δείγμα γραφής. Δίνεται πάντως η ευκαιρία να γίνει ένα ακόμη βήμα προς την οικοδόμηση της Ευρώπης και να διαμορφωθεί μία κατάσταση μη αναστρέψιμη. Ακριβώς αυτό συνέβη στις ΗΠΑ με την κρίση της δεκαετίας του ’30. Με την ευκαιρία εκείνη, και η κεντρική εξουσία ενισχύθηκε σημαντικά και η Αμερική απέκτησε τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό που μέχρι τότε της έλειπε.»

 

 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου